باغ میوه آفتاب مراء
این باغ میوه بر اساس اقلیم منطقه دماوند و در حاشیه (حوضه آبریز) رودخانه تار و در شهرک آفتاب مراء طراحی شده است. این باغ میوه الگویی برای باغ میوه خانواده است. اقلیم این منطقه سرد و نیمه خشک است. ارتفاع منطقه حدود 1908 متر است. هدف از ایجاد این تغییرات ، ساخت باغ میوه پایدار است.
مساحت زمین ۴۵۵ متر مربع است که عرضی حدود ۱۵ متر و طول حدود ۳۰ متر دارد. طول زمین در جهت شمال جنوبی است.
تابش این منطقه کوهستانی تا ۶۰،۰۰۰ لوکس هم می رسد که برای درختان زیاد است و این حقیقت ظرفیت تولید انرژی خورشیدی روی سقف گلخانه را ایجاد می کند.
گلخانه ای با سقف بلند و پوشش ۵۰ درصد.
شاخص های کلیدی در باغ میوه
- بارش سالانه: ۴۰۰ میلی متر
- سهم آب زمین: 455×0.4 = 182 متر مکعب
- مصرف آب هر درخت بالغ در هر دوره آبیاری 700 لیتر – تعداد دفعات آبیاری در فصل باروری 10 تا 17 بار
- مصرف آب در حال حاضر با توجه به اندازه درختان: هر بار 300 لیتر
- تعداد درخت پیشنهادی برای زمین بر اساس سهم آب زمین: 20 اصله.
- ظرفیت تولید انرژی خورشیدی: ۱۲ کیلووات – ۵ ساعت در روز معادل ۶۰ کیلووات ساعت – در سال ۱۸٫۰۰۰ کیلووات ساعت
- شاخص تولید پنل: 90 وات به ازای هر متر مربع زمین
- مصرف برق توان ۳ کیلووات – انرژی حداکثر در روز – ۳۰ کیلووات ساعت – مصرف سالانه ۳۰۰۰ کیلووات ساعت
- ظرفیت تولید انرژی بادی – ؟؟؟
زمین، شیب شرق به غرب ( نسبتا زیاد) و جنوب به شمال (کمتر) دارد.
در حال حاضر در دو کرت هر کدام به ابعاد ۵ متر در ۱۲ متر (۶۰ متر مربع) حدود ۲۷ درخت وجود دارد. درختان اغلب ضعیف هستند و برگهایشان ریز شده و کمی چروک شده اند. درختان کرت غربی شاداب تر و بزرگتر شده اند.
کرت شرقی که ارتفاع بالاتری دارد درختهایی در سه ستون و ۴ ردیف در آن کاشته شده است. سیب دماوند – زردآلو – به – آلبالو – آلو قرمز
کرت غربی که گودتر نیز هست مجموعه ای از درختان زیر را در ۳ ستون و پنج ردیف دارد- توت سفید نر و ماده – آلبالو پیوندی – گیلاس – سیب – آلو خاکی – گردو
مبانی طراحی
- میزان بارش سالانه: ۴۰۰ میلی متر.
- متوسط دمای سالانه: ۱۷ درجه
- متوسط بیشینه دما: ۲۸ درجه
- متوسط کمینه دما: ۲۰- درجه
- متوسط سرعت باد: ؟؟؟
- میزان انرژی باد: ؟؟؟
- جهت غالب باد: شرق به غرب
باغ نیرو
انرژی خورشیدی ۱۲ کیلووات (on-grid – با کنتور دو طرفه)
انرژی بادی (باد شرق به غرب با میکروتوربین بادی)
آبگرمکن خورشیدی
تولید برق در این باغ بر روی سقف شیروانی رو به جنوب ساختمان (۹ کیلووات) و همچنین سقف گلخانه (۳ کیلووات با پوشش ۵۰ درصد) انجام می شود.
کرت شرقی تبدیل به گلخانه می شود.
در بهره برداری نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرد:
- درختان کم آب و کم قوت هستند و لذا با توجه به نکات زیر می توان ارتقاء بهره برداری و در نتیجه بهبود و افزایش محصول داشت.
- مالچ ریزی زیر درختان و همچنین استفاده از علوفه وجین شده به عنوان مالچ در فضای آزاد زمین
- تخصیص فضای صیفی کاری و سبزیکاری
- کود دهی منظم و خصوصا تقویت خاک
- جلوگیری از نرسیدن آب به ساقه با اصلاح طوق آبیاری
- اجرای آبیاری زیر سطحی
- هرس صحیح و به موقع
- آسیاب شاخه های بریده و برگهای حاصل از هرس جهت ساخت کود ارگانیک گیاهی
- ایجاد حوضچه تخمیر و فرآوری کود گیاهی
- جمع آوری و نگهداری آبهای زمین
- اصلاح ترکیب درختان – از هر نوع درخت حداقل ۳ یا پنج عدد کاشته شود. اجتماع مولد از میوههای
اغلب سیاه ریشه – سیب ، هلو ، زردآلو ، آلبالو ، گیلاس ، گردو ، گوجه سبز ، - تنظیم تعداد درختان بر اساس اقلیم و بارش سالانه منطقه
- آبیاری زمستانی – ایجاد یخ آب برای تغذیه آبی و افزایش ذخیره آب در خاک و نرم شدن خاک
- بهتر است باغ به گونهای طراحی شود که در چهارفصل محصول داشته باشد و با توجه به اینکه در باغ گلخانه در نظر گرفته شده است این هدف دور از دسترس نیست (لیست).
- بهتر است برای نگهداری بیشتر محصولات باغ برای فرآیند تثبیت و نگهداری محصول در داخل باغ تمهیداتی اندیشیده شود.
تولید و اقتصاد باغ و گلخانه
گرچه هدف از ایجاد این تأسیسات منافع اقتصادی نیست ، اما بهتر است برای دوام بیشتر و پایدار ماندن حیات این ساختار به اقتصاد این مجموعه نیز با دقت توجه شود.
پس از اصلاح اقلیمی باغ ، تعداد درختان متناسب خواهد شد. حدود 20 درخت سیاه ریشه هر کدام تولیدی حدود 20 کیلو در اندازه فعلی و حدود 50 کیلو پس از بلوغ درختان خواهند داشت. و نتیجه اینکه این باغ ظرفیت تولید 400 تا 1000 کیلو میوه خواهد داشت.
یک خانواده 5 نفره بر اساس سرانه مصرف میوه ایرانیان – 120 تا 150 کیلوگرم در سال برای هر نفر – حداقل 600 کیلو ، مصرف میوه خواهد داشت.
ارزش افزوده محصولات باغ حدود 50 میلیون تومان در سال خواهد بود.
هزینههای ساخت این باغ میوه به شرح ذیل پیش بینی میشود.
- گلخانه 60 متر مربع – 5 میلیون تومان به ازای هر متر مربع – معادل 300 میلیون تومان
- آب انبار 90 متر مکعب – (20 متر مکعب بتن مسلح) – معادل 60 میلیون تومان
- 12 کیلووات پنل خورشیدی به همراه اینورتر و کنتور دو طرفه و خط اتصال به شبکه – روی سقف ساختمان و سقف گلخانه – تقریبا 7200 یورو معادل 750 میلیون تومان
- شبکه جمع آوری آب و مخزن ثقلی و پمپ انتقال آب – 40 میلیون تومان
- اصلاح و ارتقاء کرتها – 30 میلیون تومان
- سایر هزینهها – 20 میلیون تومان
جمع کل: 1 میلیارد و 200 میلیون تومان
ارزش افزوده انرژی تولیدی تقریبا به ازای 18،000 کیلووات ساعت سالانه – حدود 108 میلیون تومان
پیشنهاد اجرایی باغ میوه:
کرت شرقی که چشم انداز بالکن خصوصا نمای دماوند را نیز محدود نمی کند تبدیل به گلخانه مدرن با سقف خورشیدی شود.
آب انباری بزرگ با ظرفیت حداقل ۹۰ متر مکعب در سمت جنوبی گلخانه اجرا شود.
آب انبار زیر سقف گلخانه هست و به تأمین رطوبت آن نیز کمک می کند و روی آب انبار سکویی آلومینیومی (شبیه پلتفرمهای صنعتی) اجرا می شود که روی آن گلدان قرار می گیرد. سکو میتواند با گریتینگ (Grating or Paver) فولادی گالوانیزه یا گریتینگ کامپوزیت FRP ساخته شود.
حوض آب انبار با ابعاد ۵ در ۶ با عمق سه متر (۲ متر زیر سطح و یک متر بالای سطح) ساخته می شود. کلیه آبهای سقف ها و محوطه در این آب انبار جمع آوری و ذخیره می شود.
حوضچه جمع آوری ثقلی با ظرفیت ۱۰ متر مکعب و جلوی درب ماشین رو با پوشش پلتفرم آلومینیومی ساخته شود که در صورت بارش شدید بتواند همه آب را جمع کند. ضمنا این آب توسط پمپ تخلیه کفکش به آب انبار منتقل می شود و شبیه حوضچه آرامش عمل می کند. برای زیبایی خشی به راهرو می توان سطح اشغال این حوضچه را بیشتر و عمق آنرا کمتر کرد که البته میزان تبخیر را افزایش می دهد.
شبکه جمع آوری آب باران به این صورت اجرا میشود:
سطح اشغال ساختمان تقریباً 160 متر مربع است و خوشبختانه جهت شیب سقف از شمال به جنوب است. و لذا برای جمع آوری آب سقف در ضلع جنوبی ساختمان باید آبرو یا گاتر اجرا شود. شیب راهروهای کنار ساختمان و همچنین راهروی جلوی ساختمان به سمت درب ورودی است و بنابراین کل آب به آن سمت جاری می شود و بهتر است به سمت حوضچه جمعآوری هدایت و در آن جمعآوری میشود.
جنوب گلخانه حوض آب انبار و روی آن سکوی آلومینیومی است که گلهای تزئینی و بخشی از آن پرورش توت فرنگی با سیستم هیدروپونیک پرورش داده میشود. بخش شمالی گلخانه اختصاص به درختان گوناگون اقلیم معتدل دارد.
بخشی از موزاییک حیاط را می توان باغچه کرد و برای اینکه محل عبور و پارک خودرو و پیاده رو و محوطه بازی کم نشود می توان از صفحات مشبک گریتینگ روی باغچه استفاده کرد.
بعضی سطوح را هم حتی میتوان از گریتینگ پالترود Pultruded (پل کامپوزیتی) متحرک استفاده کرد.
منابع:
