یکی از زیر فرآیندهای فرآیند تأمین که کیفیت برنج را تضمین می‌کند و نگرانی دائمی مشتری را برطرف می‌کند، آزمایش برنج و گواهی‌های صادره از مراکز تأیید صلاحیت است.

گواهی استاندارد ملی

طبیعتاً گواهی استاندارد مهم ترین سندی است که خیال همه را راحت می‌کند. اما گواهی استاندارد امروز بیشتر در سیستم‌های صنعتی مرسوم است و تقریباً از کشاورز و اغلب شالیکوبی‌ها نمی توان انتظار ارائه گواهی استاندارد داشت.

گواهی سیب سلامت

گواهی سیب سلامت یا گواهی بهداشتی محصول ، فرآیند و شرایط ساده‌تری دارد ، گرچه دقت زیادی روی کنترل محصول نهایی وجود دارد. اما این گواهی هم نیاز به سازماندهی دارد و محل تولید هم تحت کنترل و نظارت قرار دارد و کشاورز کوچک معمولاً نمی‌تواند برای این موضوع اقدام نماید. بخشی از فرآیند اخذ گواهی انجام آزمون و آنالیز مواد مغذی است که در آزمایشگاههای همکار سازمان غذا و دارو انجام می‌شود.

سایر گواهی‌ها

گواهی‌های بسیاری در این صنعت وجود دارد که جنبه‌های مختلف سیستم را تحت پوشش می‌گیرد. گواهی‌های تضمین کیفیت سری ایزو 9000 و گواهی‌های مربوط به کیفیت مواد غذایی (نظیر HACCP) و گواهی‌های مرتبط با محیط زیست و گواهی‌های جدیدی نظیر گواهی پلتفرم برنج پایدار (SRP) – که نشان می‌دهد این کشاورزی یا صنایع تبدیلی مرتبط با آن با طبیعت سازگار است- همگی در بهبود کیفیت محصول و عملکرد صنعت نظارت دارند و ترکیب مناسبی از این استانداردها و گواهی‌ها می‌تواند جایگاه محصول را نزد مصرف کننده ارتقاء دهد.

گواهی تجزیه کمی و کیفی محصول (مراکز تحقیقات برنج)

این گواهی توسط مراکز تحقیقات برنج صادر می‌شود. این گواهی اصلاً کنترلی روی سازماندهی کشاورز یا شالیکوبی ندارد و صرفاً نمونه ارائه شده را آزمایش می‌کند. در این مقاله تمرکز ما بر این آزمون است.

در مراکز تحقیقات برنج کشور آزمونی با همین نام – آزمون تجزیه کمی و کیفی برنج – سازماندهی شده است. اغلب مصرف کنندگان بزرگ برای اینکه از اصالت برنج و انطباق آن با درخواست خود اطمینان پیدا کنند این تست را انجام می‌دهند. می‌دانیم که متأسفانه امروز دلالان و برخی تولید کنندگان از شیوه‌های مختلفی برای تقلب استفاده می‌کنند و اغلب برنج خارجی که شباهت فیزیکی زیادی با برنج ایرانی دارد و تا حدودی از لحاظ پخت شبیه برنج ایرانی هستند مخلوط می‌کنند.

آزمونهای زیر در آزمایشگاههای مراکز تحقیقات انجام می‌شود:

آزمونهای فیزیکی و شیمیایی : میزان عطر – میزان سبوس – میزان آمیلوز – دمای ژلاتینی شدن – ترک دانه – دانه گچی – دانه زرد و سیاه – دانه خرده – خلوص فیزیکی

آزمونهای پخت: بافت برنج پخته – طول دانه قبل و بعد از پخت – عرض دانه قبل و بعد از پخت – میزان ری آمدن – میزان جذب آب – ماده جامد از دست رفته – میزان انبساط حجمی

آزمایشگاه معمولا در پایان آزمایش بطور کلی در خصوص مخلوط بودن برنج با برنج خارجی اظهار نظر می‌کند و توصیه‌هایی را برای پخت ارائه می‌کند.